جاغوری یک

بنام خدا

همایش بررسی مؤلفه‌های هویت ملی در افغانستان

مدرسه عالی امام خمینی امروز شاهد حضور گسترده فرهنگیان و عالمان و دانش پژو هان اعم از برادر و خواهر بود. این نشست از سوی انجمن طلاب افغانستانی به مناسبت سالگشت شهید بزرگوار اسوه صبر و مقاومت و شهید راه عدالت خواهی و حق طلبی شهید  مزاری و هم رزمانش برگزار شده بود.

در این نشست مهمانانی از داخل حضور داشتند که عبارت بودند از:

1-                بهزاد نماینده مردم در پارلمان

2-                عباس بصیر سردفتر معاونت ریاست جمهوری

3-                و جمعی دیگر از تحلیل گران و آگاهان امور سیاسی. بعد از تلاوت آیات کلام الله مجید آقای بصیر توسط مجری جناب روحانی به جایگاه خوانده شد که سخنانی را ایراد فرمود که به گوشه‌ای از این سخنان به طور اجمال اشاره می نمایی:

بحث مؤلفه‌های هویت ملی یکی از مباحث مهم و عمیق است هویت ملی یک دغدغه مردم به خصوص محققین است این بحث یک بحث دو وجهی است اشتراکاتی دارد و افتراقات دارد. عده را به اهم نزدیک می‌سازد و عده را از او جدا می‌سازد.هم تمایز را نشان می‌دهد وهم افتراقات را نشان می‌دهد. یک جامعه را منسجم می‌سازد و در عین حال از هویت‌های دیگر و مردم دیگر متمایز و جدا می‌کند. هویت ملی یک مفهوم چند لایه‌ای است امر سیال است و ضرورت دارد که شاخصه‌های که قوام بخش یک ملت است شناسایی و تقویت شود. این شاخصه‌ها ممکن است شاخصه‌های درست نباشد و از اینرو باید شاخصه‌های درست و مورد قبول شناسایی و بر آن تاکید گردد.

از زاویه حقوق اگر به این مسئله نگاه کنیم این گونه تفسیر می‌شود که اگر برقراری ارتباط یک ملت با ملت دیگر و جوامع دیگر و قبولی ملت‌های دیگر به وجود آید، هویت ملی شکل گرفته است ولو در داخل این هویت دچار مشکلاتی باشد.ایشان در بخشی از سخنان خویش به ابعاد هویت ملی اشاره نمود و گفت:هویت ملی دارای ابعادی است که عبارتاند از:

1-                بعد اجتماعی هویت ملی. هر فردی حینی از خانواده به جامعه قدم می‌گزارد وبا جامعه خود ارتباط برقرار می‌کند و شخصیت خود را در  جامعه شکل می‌دهد و ارتباطات خویش را با لایه‌های مختلف جامعه تنظیم می‌کند از خانه شروع و به ملت ختم می‌شود این بعد اجتماعی شخصیت است و از عناصر هویت ملی می‌باشد.

2-                بعد سرزمینی و جغرافیایی هویت ملی که هرکسی در یک منطقه خاص جغرافیایی زندگی می‌کند و در قلمرو خاص تعلق دارد و وفادار به این سرزمین است و در راه آزادی آن خود را ایثار می‌کند این بعد دیگری از هویت ملی می‌باشد.

3-                بعد سیاسی. بعدی سیاسی به این مفهوم اشاره می‌کند که ما در درون کدام نظام و حاکمیت زندگی می‌کنیم و با کدام قوانین زندگی اجتماعی خویش را اداره می‌کنیم و ... این‌ها از بعدهای هویت ملی است.

با توجه به این شاخصه‌های باید دید چقدر این ابعاد در زندگی ما نمود می‌یابد و در بعد سرزمینی آیا ما خود را وفادار به این سرزمین می‌دانیم یا نه؟ارزش‌های شکل گرفته در این سرزمین چقدر برای ما مهم است و ما وفادار به این‌ها باشیم.

راه تحکیم هویت ملی چیست؟

ایشان در باره راه تحکیم هویت ملی نیز اشاره نموده گفت:

یک‌بار ما نگاه از بالا به پایین می‌نماییم و این رویکردی بوده از طرف عبدالرحمن خان و تاکنون ادامه یافته است.عده خود را برتر و شاخص‌تر می‌دیده اند و همه کاره اداره کشور و دیگران محکوم. اما شهید مزاری می‌گفت باید از هویت متکثر و متعدد به هویت ملی دست یابیم. ما هویت متکثر در کشور داشته باشیم ولی از دل این هویت متکثر هویت کلان ملی را به وجود آوریم.در این هویت متکثر هزاره جرم نباشد، تعلق داشتن به این قوم نباید ننگ باشد و جرم محسوب شود باید برای همه اقوام فرصت‌های برابر ایجاد شود. شهید مزاری در بعد مشارکت ملی را در مقاومت و ساختار سیاسی تاکید می‌کرد هویتی که همه اقوام را تمثیل کند. البته امروز ما یک قانون اساسی داریم که خواسته‌های شهید مزاری را می‌تواند جامعه عمل بپوشاند.

در بخشی از برنامه خانم زهرا زاهدی اشعار زیبایی خویش را قرایت نمود که به مجلس حال و هوای تازه بخشید.

احمد بهزاد نماینده پارلمان دومین سخنران این همایش بود که در جایگاه دعوت شد ایشان مطالب حماسی زیبایی را ایراد نمود او از خاطرات خود گفت از روزهای جنگ و از روزهای مظلومیت و از روزهای مقاومت در کنار شهید مزاری او در بخشی از سخنان خویش گفت:

ما در ایام سوگواری و شهادت شهید مزاری آن ایثار بز رک باید به گذشته برگردیم. سال‌های 73 سال‌های اوج مظلومیت مردم ماست. ما در مشهد برای شهید مزاری محفلی می‌گرفتیم و این مراسم روزها ادامه یافت و در بین محفل مردم شعر می‌آورد و می‌گفت بخوانید و این اشعار هنوز به یادم هست. احمد بهزاد که اشعار را قرایت کرد شکوفه اشک به صورت زیادی از حاضران نشست اما حیف که نتوانستم این اشعار را برای شما تایپ کنم هوا گرم و زمین جوش بهاره * تمام دشت برچی لاله زاره

بهزاد گفت: مزاری شهید بدون شک قهرمان بزرگ مردم ماست در میان جوامع که قهرمان ساز بوده‌اند جوامع خوشبختی نبوده اند برای اینکه به خوشبختی برسند قهرمان می‌سازد و حماسه می‌سازند جامعه نیازمند قهرماناند که جامعه بدبخت باشند در جامعه‌ای که در جستجوی قهرمان هستند و قهرمان می‌سازند جامعه خوشبختی می‌باشد اما جامعه‌ای که در صدد قهرمان ساختن هستند ولی قهرمان نمی‌سازند جامعه بدبختی هستند.

در میان مبارزان و قهرمانان معدود چهره‌های هستند که می‌شود در جامعه بشری به نامشان افتخار کرد. در میان مبارزان دنیا، نام‌های گاندی و ماندلا و... کسانی هستند که می‌شود به نامشان افتخار کرد و یکی از این چهره‌ها شهید مزاری قهرمان است که می‌شود که بنام او افتخار کرد و مشخصه اصلی او صداقت او با مردم خویش بود. دست به تحمیق مردم نمی‌زد.

در بیوگرافی که برای شهید مزاری می‌نوشتم یافتیم که شهید اسماعیل بلخی به شهید مزاری توصیه می‌کند حتماً در عسکری برو از معافیت تحصیلی استفاده نکن زیرا در این مدت هم با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنی و خود را مس سازی و هم عمق مشکلات موجود در جامعه را از نزدیک متوجه می‌شوی.او تمام مشکلات را در جامعه با تمام وجود لمس نموده بود او برای بیان این مشکل با هیچ کسی رود روا سی نداشت در برابر همه کجی‌ها وکژیها استاد و خصوصیت دیگر او راه حل ارایه نمودن منطقی برای حل مشکل بود. جامعه ما سراسر کاستی‌ها و نواقصی است. روابط و مناسبات اجتماعی نادرست بوده و هست. در برخورد با یکدیگر در باره کوچک‌ترین مشکل در جامعه بحث قومی مطرح می‌شود و می‌شد. حتی در مراکز علمی هم این مناسبات نادرست بود. مناسبات اقتصادی ما نامناسب بود سیاست‌های اقتصادی و تحمیل کردن فقر در جامعه در راستای مشخص و استثمار گونه بود. شهید مزاری در یک سخنرانی می­گوید: بعد از سرکوب هزاره‌ها حاکمیت به این فکر افتاد که برای قلع و قمع کردن بقایای هزاره، مسئله کوچی گری را مطرح کند و این پدیده اجتماعی یک پدیده سیاسی و حساب شده در همین راستا از سوی حاکمیت وقت شکل گرفته است. مناسبات ظالمانه‌ای بود که در زندگی ما اتفاق افتد. البته زندگی کوچی نیز یک زندگی فلاکت بار است که تمام همشان این است که یک غژدی داشته باشد و مردم از این غژدی بترسند. در مسایل سیاسی و بعد حاکمیت نیز دچار مشکلات بودیم و تک‌صدایی وجود داشت و به صدای دیگر اقوام توجه نمی‌شد. مزاری قبل از اینکه یک رهبر سیاسی باشد یک روحانی است و مزاری از پایگاه حوزه برخواست و مظلومیت مزاری وقتی مضاعف می‌شد که از میان خود حوزه تخریب می‌شد در نزد اهل علم تخریب شد که او هزاره پرست است او مغول گر است و او ..... اما او در یافته بود که مشکلات کجاست او که می‌گفت باید هزاره بودن جرم نباشد و او تفسیر درستی از آیه «انا خلقناکم من ذکر او انثی و جعلناکم شعوبا و قبایلا لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقی کم». می نمود و این هزاره بودن را برای مشخص شدن و معرفی شدن این قوم  لازم می دید که همانطور که خداوند موجود را خلق می کند شر و بد نیست و همه موجودات خوب و خیر است و تنها برای معرفی باید به این اسمها نگا کرد و ملاک هم که تقوی است نه نژاد و قوم و تبار.

در مبارزه مردم سیاه آفریقا و مبارزه ماندلا برای برادری انسان سیاه با انسان سفید بود او تمام تلاش شان برای این بود که انسان سیاه بتواند در کنار انسان سفید زندگی کند . ماندلا که امروز برای نماد مبارزه علیه نژادپرستی مطرح شده است برای همین است که او علیه چنین ستم تارخی و انسانی مبارزه می نمود. وقتی او رهبری مبارزه علیه آپارتایت را مطرح می کند می گوید باید مبارزه و رهبری از مردم سیاه باشد زیرا درد مردم سیاه را فقط مردم سیاه می داند و بس.

مزاری درد هزاره بودن را به خوبی لمس کرده بود و برای درمان این مشکلات راه حل های هم مطرح نمود که به تعدادی از این راه حلها اشاره می کنم:

1-                اصل مساوات و برابری. در سطح جامعه هیچ کسی ادعای آقایی نداشته باشد ادعای برتری نداشته باشد همه برادرانه و برابرانه زندگی نماید.

2-                مناسبات گذشته باید منسوخ اعلان شود.تاکنون این باد های فرعونی در دماغ بسیاری از انسان های این سرزمین هستند یکی آقا باشد دیگری بنده . بازی اخیر که در همین راستا بود جریان پارلمان بود که تمام سعی این بود که تعداد از مردم و نماینده هزاره را کم کند.

3-                تمرکز زدایی از قدرت . قدرت اگر در یک نقطه جمع شود فساد می آورد مونتسکیو می گفت: قدرت فساد آور است. مزاری می گفت باید هم در مسایل سیاسی تمرکز نباشد و هم در مسایل اداری باید تمرکز زدایی شود.مزاری شهید برای این مشکلا ت راه کارهای را ارایه نمود.

بهزاد در بخشی از سخنانش گفت: ما از برکت مقاومت مزاری، جنگ مزاری اسارت مزاری و شهادت مزاری چیزهای بزرکی بدست آوردیم. این خاست مزاری بود که به کرامت انسانها احترام گذاشته شود توهین به قوم و یا نژاد از نظر مزاری قابل قبول نبود باید به کرامت انسان احترام گزاشته شود احترام و کرامت به تمامی انسان آرزوی مزاری بود.

گفتنی است در اخیر میز گیرد پاسخ به سولات نیز دایر شد که به علت طولانی شدن از درج آن معذوریم.

یاد و خاطره شهدای مقاومت غرب کابل، شهید مزاری و شهید ابوذر و شهید اخلاصی و سایر شهدای راه عدالت و آزادی گرامی باد. با عرض پوزش از اینکه زود این مراسم را نتوانستم گزارش نمایم. به مناسبت شهادت شهید مزاری در این روزها مراسم زیاد است که نمی توان همه را پوشش داد.